بردها در هر دستگاه الکترونیکی نقش مهمی دارند در واقع یکی از اصلی ترین قسمت های یک دستگاه محسوب می شوند زیرا هر دستگاه الکتریکی از تعدادی ماژول و قطعه الکترونیکی ساخته شده به همین دلیل میگویم برد ها نقش حیاتی در یک دستگاه الکتریکی دارند.
یک برد الکترونیکی از اجزای مهمی تشکیل شده است که کارکرد و وظایف هر کدام از آنها بسیار مهم است و در صورت آسیب رسیدن به آنها برد توانایی خود را برای ادامه کار ازدست می دهد.
قطعات زیادی بر روی برد های الکتریکی وجود دارد که در ادامه به بررسی برخی از آنها می پردازیم:
باتری از قطعات نصب شده بر روی برد است که ولتاژ مورد نیاز مدار را تهیه می کند.
LED: یک نوع دیود نوری هستند که جریان برق را از یک جهت عبور می دهد که در صورت عبور جریان روشن می شود.
مقاومت: این قطعه عبور جریان الکتریکی را کنترل می کند و خطوط رنگی آنها برای تعیین مقدار جریان است.
ترانزیستور ها: تقویت کننده بار الکتریکی هستند.
خازن ها: وظیفه این قطعه جایگذاری و نگهداری از بار الکتریکی است.
سلف یا القاگر: القاگر وظیفه ذخیره بار الکتریکی و تغییر جریا را بر عهده دارد.
دیود: در این قطعه عبور جریان را در یک جهت میسر می کند و راه های دیگر را مسدود می کند.
سوئیچ ها: سوئیچ ها عمل تغییر حالت باز یا بسته بودن برای عبور جریان را کنترل می کند یا اجازه عبور را می دهد یا مسیر را مسدود می کند.
اکنون که با اجزای اصلی برد الکترونیکی و کارکرد هر کدام آشنا شدید لازم به ذکر است که در تعمیر یک برد آسیب دیده باید بررسی کنیم که مشکل اصلی این برد کجای کار است، که در تعریف بهتر می گوییم برد را عیب یابی می کنیم. برای عیب یابی یک برد الکترونیکی می توان از دستگاه های عیب یاب استفاده کرد.
به طور کلی برخی از لوازم تخصصی که برای تعمیر یک برد الکتریکی لازم است عبارت است از:
پیچ گوشتی برقی با ترانس، فیکسچر Fixtur، پمپ باد ۴۰ لیتری موتور یخچالی، دستگاهای آزمایش و اندازه گیری، پَنس سرکج و سر صاف، اشنایدر، کف چین،کاردک شابلون، پروگرامر TNM 5000،ذره بین دستی یا مسطح، چسب دوطرفه نسوز، تسترهای برد Tester،مولتی متر دیجیتال multimeter، اسیلوسکوپ oscilloscope، بی جی ای ماشین BGA Machine یا دستگاه IR، شابلون برد و…
چگونه یک برد را تعمیر کنیم؟ برای پاسخ به این سوال باید گفت قبل از هر چیزی با لوازم و تسترهای عیب یابی که اشاره کردیم برد را عیب یابی می کنیم و سپس بعد اینکه از علت اصلی خرابی برد مطمئن شدیم برای تعمیر آن دست به کار می شویم.
عیب یابی و تعمیر LED برد الکترونیکی: پیکسل های نورانی ال ای دی ها به دو نوع تقسیم می شوند (SMD وDIP)
برای تعمیر ال ای دی ها بعد از تست تک به تک آنها، ال ای دی های سوخته را از مدار جدا کرده و سپس ال ای دی های جدید را جایگزین کنید. برای جدا سازی آنها می توانید از سیم چین استفاده کنید و سپس آنها را با هویه و قلع بر روی ال ای دی سوخته قلع کاری کنید و با نگه داشتن هویه و کشیدن آن قطعه های سوخته را جدا کنید.
تعمیر مقاومت برد الکترونیکی: این قطعه دارای سه نوع میباشد: (۱- مقاومت های ترکیبی۲- مقاومت های سیم پیچی ۳- مقاومت های لایه ای) برای تست عیب یابی این قطعه از ابتدا مولتی متر را در مد تست مقاومت قرارداده و دو ترمینال مولتی متر را به هم وصل می کنیم و تست را انجام می دهیم در صورتی که عدد نشان داده شده بیشتر باشد امکان خرابی مقاومت بالا است در این صورت برای تعمیر دست به کار می شویم.
برای تعمیر این قطعه از دستگاه لحیم استفاده کنید البته روش های زیادی وجود دارد اما ما این روش را پیشنهاد می کنیم، لازم به ذکر است که این روش نیاز به توجه و دقت بالایی دارد تا به دیگر قطعات آسیب نرسانید.
تعمیر خازن ها: این قطعه یکی از مهم ترین بخش های یک برد الکترونیکی محسوب می شود. باید به این نکته اشاره کرد که یک خازن الکترونیکی در صورت خرابی امکان تعمیر آن وجود ندارد چرا که ساختار بسیار ظریف این بخش بسیار پیچیده است و در صورت خرابی بهترین کار این است قطعه جدید را جایگزین کنیم. اما برای تعویض آن باید توجه داشته باشید که نمونه جایگزین دقیقا مطابق خازن اصلی باشد.
عیب یابی و تعمیر دیود: این قطعه به دو صورت دیود زنر داخل برد و دیود زنر بیرون برد. مشکلاتی که یک دیود به وجود می آورد باعث می شود که برد کار خود را به درستی انجام ندهد اما برای تعمیر این قطعه باید با تستر از خرابی دیود مطمئن شوید سپس با استفاده از پیچ گوشتی پیچ های متصل شده به بدنه را باز کنید و سپس سوکتی که به خازن متصل شده است را با سیم پیچ جدا کنید به همین ترتیب می توان دیود را جدا کرد و دیود جدید را جایگزین کنید.
سپاس ازلطف تون عالیه.